Yaklaşık kırk hafta süren hamilelik süreci ve sonrasında yaşanan doğum; anneleri fiziksel ve ruhsal açıdan yıpratabilir. Bu yıpranmışlık durumu lohusa dönemindeki hormonsal değişikliklerle birleştiğinde postpartum olarak da bilinen ve halk arasında annelik hüznü olarak adlandırılan doğum sonrası depresyonunun oluşmasına sebep olabilir. Doğum sonrası depresyonu her on lohusadan sekizinde görülen oldukça yaygın bir durum olmasına rağmen oldukça kişisel bir süreçtir ve annelerin olumsuz bir ruh haline bürünmesine sebep olabilir. Doğum sonrasında bebeğinizle geçireceğiniz keyifli anların tadını çıkarmak için lohusalık depresyonunda iyileşme sürecine dair ihtiyaç duyabileceğiniz tüm bilgileri yazımızın devamında bulabilirsiniz!
İçindekiler
Doğum Sonrası Depresyonunda Tetikleyici Etkenler
Doğum sonrası depresyonu annenin lohusalık döneminde içine gireceği olumsuz ruh hali olarak tanımlanabilir. Lohusalık depresyonunun açığa çıkmasında birçok etken bulunur. Bu etkenlerin en temelinde partnerle yaşanan sorunlar yer alır. Anne, partnerinden yeterince destek görmediğini düşünüyorsa ve değer görmediğini hissettiği bir ilişkinin içindeyse lohusalık döneminde çeşitli sorgulamalar içine girmesi normaldir. Bunun yanı sıra anne, hazır hissetmediği ya da istemediği bir gebelik yaşadıysa lohusalık depresyonu yaşama olasılığı da artar.
Hamilelik ve doğum sırasında yaşanan bazı travmalar da annenin bebeğiyle bağ kurmasını zorlaştırabilir. Bu durumda anne, içinde bulunduğu ruh halinden bebeği sorumlu tutarak bebekle ilgilenmeyi reddedebilir.
Doğum sonrasında hassas bir ruh haline bürünen ve aslında en az yeni doğan bebek kadar ilgi ve şefkate ihtiyaç duyan anneler; yakın çevrelerinden bekledikleri ilgiyi göremediklerinde de değersizlik hissine kapılarak postpartum sürecine girebilirler. Bunun yanı sıra çevreden alınan olumsuz tepkiler ve eleştirel tutumlar da annenin yetersizlik hissine kapılmasına neden olabilir.
Yeni doğan döneminde bebekler yoğun ilgiye ihtiyaç duyar. Annenin beslenme ve uyku düzeninde yaşanan aksaklıklar, annenin kişisel bakımını gerçekleştirecek aralık bulamaması, annenin sevdiği şeylerle ilgilenememesi ya da kendine ait bir zamana sahip olmaması da lohusalık depresyonunu tetikleyen etkenler arasında yer alır.
Lohusalık Depresyonunda Tedavi Yöntemleri
Doğum sonrası depresyonunda tedavi yöntemleri oldukça geniş bir alanı kapsar. Bu noktada annenin postpartum durumunu kabullenmesi ve iyileşmek istemesi kilit noktayı teşkil eder. Doğum sonrası depresyonunda tedaviyi temelde dört adıma ayırmak mümkündür.
Annenin Hayat Düzeni
Lohusalık depresyonunda iyileşme dönemine girmek için gerçekleştirilebilecek en basit ve belki de en etkili yöntemlerden biri, annenin hayat düzenini gözden geçirmektir. Anne, hamilelik öncesinde vakit geçirmekten hoşlandığı işlerle ilgilenerek zihnini rahatlatmalıdır. Aynı zamanda annenin kendi başına geçirebileceği bir zamanının olması da oldukça önemlidir. Lohusalık döneminde fiziksel ve psikolojik sağlık için beslenme ve uyku düzeni oldukça önemlidir. Bu süreçte annenin kafein ve alkolden uzak durması, sağlıklı beslenmesi gerekir. Aynı zamanda yeterli bir gece uykusu da postpartumu yenmede etkilidir. Lohusalık dönemi boyunca evden dışarı çıkmamak da anneyi lohusa depresyonuna sürükleyen etkenler arasında yer alabilir. Bu sebeple annenin ihtiyaç duyduğunda temiz hava alabilmesi, dışarıda küçük yürüyüşler yapabilmesi de oldukça iyileştiricidir.
Yakın Çevrenin Tutumu
Lohusalık döneminde hassas bir ruh halinde olan annenin çevresinden destek görmesi de postpartum sürecinde olumlu rol oynar. Çevresinden yardım ve destek gören, etrafında kendisine değer veren kişilerin varlığını hisseden anne, değersizlik ve çaresizlik hissinden arınabilir. Aynı zamanda yakın çevrenin yeni doğan bebeğe alışma sürecinde anneyi yüreklendirmesi de oldukça önemlidir. Bu sayede yetersizlik düşüncesini aşan anne, daha olumlu hisler geliştirmeye başlayabilir.
Psikoterapi
Lohusalık depresyonunda iyileşme sürecine girebilmek için kilit noktalardan biri de psikoterapidir. Psikoterapi, alanında uzman psikologlar tarafından gerçekleştirilen bir etkinliktir. Bu etkinlik sırasında anne; içinde bulunduğu ruhsal durumu tanımlayabilir. Olumsuz hislerine neden olan etkenleri keşfetme konusunda psikoterapi desteği alan anneler, bu olumsuz hisleri yenme konusunda da hızlı ve doğru adımlar atabilirler.
İlaç Tedavisi
Annenin uyku düzenini yeniden oturtması, içinde bulunduğu endişelerden arınması ve daha dingin bir ruh haline kavuşması konularında gerekli görülmesi durumunda ilaç tedavisine de başlanabilir. Antidepresanlar, hafif doz sakinleştiriciler ve uyku ilaçları; postpartumda iyileşme süreci sırasında tercih edilen ilaçlar arasında yer alır. Annenin kendine ya da bebeğine zarar verme eğiliminde olduğu ileri seviye postpartum durumlarında antipsikopatik ilaçların kullanımı da gerekebilir.