Duygusal gelişim diğer herhangi bir gelişimden çok farklıdır. Fiziksel gelişim beslenme ve dinlenme üzerine kuruluyken duygusal gelişim tamamen iletişim üzerine kuruludur. Çocuklarınıza söylediğiniz her şey onları etkilemektedir. Çocuğunuz büyüdükçe kurduğu iletişim onun karakterini ve hayatını şekillendirecektir. Duyguları tanımak ve anlamak, neden bu duyguları hissettiğini bilmek ve başa çıkabilmek çocuğun ileride sorunlarla karşılaşmaması için çok önemlidir.
İçindekiler
Bebeklerde Duygusal Gelişim
Bebekler küçükken her duyguyu sırayla yaşarlar. Dünyayı tecrübe ederken çok farklı şeyler hissederler. Oyuncaklarıyla oynarken mutlu olup gülerler, kapı çarptığında sesinden korkup ağlarlar. Bu duygular yaş ilerledikçe artmaya ve karmaşıklaşmaya başlar. Oyuncağı kıskandığı için üzülen, gıdıklandığı için kahkaha atan, oyuncağını kaybettiği için öfkelenen çocuklar ne hissettiklerini tam olarak bilemeyebilirler. Ancak bu duyguların yaşanması ve onlara açıklanması zamanla hakim olmalarını sağlayacaktır.
Bebekler her bir duyguyu yaptıkları eylemlerde keşfederler ancak tanımlayamazlar. Yürümeye başlayan bir çocuk özgüven duygusunu hisseder ancak bunun mutluluktan farkını anlayamaz. Çocuk yeni yürümeye başladığı sırada eğer pozitif geri tepki almazsa özgüven duygusu yıkılabilir. Yerini çekingenlik hissi alır. Çocuk yürümekten uzaklaşır veya sizin yanınızda olmadığında yürümeyi dener.
Bir başka örnek ise çocukların dış dünyası keşfetmesidir. Bir bahçede oturan bebek çevresindeki çimenleri ve çiçekleri inceler. Gökyüzüne bakıp bulutları izler. Ömründe ilk defa gördüğü bu güzellikleri hayranlık içinde izleyecektir. İçinde şaşırma, merak ve keşfetme hisleri uyanacaktır. Bu sırada bebeğiniz size keşfettiği şeyleri devamlı göstermek isteyebilir. Bulduğu çiçeklerin ne kadar güzel olduğunu size anlatmak için ilginizi çekmeye çalışabilir. Eğer bebeğinize karşılık vermezseniz onun merak ve keşfetme duygusunu bastırabilirsiniz. Bu da içine kapanık olmasını ve sizden uzaklaşmasını sağlayacaktır.
Anne ve Babanın Bebek Duygusal Gelişimindeki Etkisi
Bebeklerin duygusal dünyasının en büyük etkenleri anne ve babadır. Ebeveynlerin yaptığı her hareket direkt bebeklerini etkiler. Anne babanın varlığı çocuk için çok önemlidir. Olmadıklarında bebekler kaygı ve stres yaşayabilirler. Ailesinden uzak olmak bebeği çok mutsuz eder ve bebek bu yüzden ağlayabilir. Ancak bu tamamen normal ve sağlıklı bir tepkidir. Çocuğun da anne ve babanın yokluğunu öğrenmesi gerekir. Çünkü işe giderken uzun saatler olmayınca bebeğin bunu bilmesi gerekir. Buna en etkin çözüm anne ve babanın çocuklarıyla konuşması ve güzelce açıklamasıdır. Ne zaman gideceklerini ne zaman döneceklerini ne yaptıklarını çocuğa açıklayarak anlatmalılardır. Çocuk bir süre sonra bunu normal karşılayacaktır. Eğer ki çocuk bu konuda eğitilmezse kaygı ve stres bozuklukları ve bağlanma problemleri oluşabilir.
Anne ve baba çocuğuna her zaman destek olmalı ve yaptığı eylemleri takdir etmeli. Çocuğunuz yürümeye başladığında onunla sevinmelisiniz. Bir iş yaptığında takdir etmeli ve aferin demelisiniz. Çocuğunuzun gelişimini olumlu şekilde desteklediğiniz sürece duygularını yaşayabilir ve hakim olabilir şekilde büyüyecektir.
Eğer çocuğunuzun duygusal gelişimine katkıda bulunmazsanız ve desteklemezseniz, yazdıklarımızın tam tersi ortaya çıkacaktır. Çocuğunuz içine kapanık ve üzgün bir çocuk olacak, duygularla başa çıkamayıp öfke krizleri geçirecektir. Sosyal açıdan arkadaş edinmekte zorlanacak ve bu tüm hayatını etkileyecektir.
Bebeğin Duygusal Gelişimine Nasıl Destek Olunur?
Bebek yaptığı her eylemde desteklenmelidir. Hissettiği duygular ona açıklanmalı ve yol gösterilmelidir. Çocuğa kızılmamalı her şey açıklanmalıdır. Sinirlenip eşyaları sağa sola fırlatıyorsa çocuğa kızmamalı ve neden sağ sola fırlatmaması gerektiğini açıklamalısınız. Sakin şekilde cevap verdiğiniz sürece çocuğunuz sizi anlayacaktır. Eğer öfkeye öfke ile karşılık verirseniz çocuğunuzu daha çok kızdırır ve duygusal anlamda dengesiz olmasına sebep olursunuz.
Çocuğunuzla bolca oyunlar oynamalısınız. Ona bu oyunlarda çeşitli duyguları tanıtıp öğretmelisiniz. Örneğin bebeklerle oynarken onların nasıl mutlu olabileceğini ve nasıl üzgün olabileceğini anlatabilirsiniz. Bu şekilde oyuncakları üzerinden bazı duyguları da keşfedecektir.
Çocuğunuza hikaye okumalısınız. Hikayedeki karakterler yaşadıkları maceralarda çeşitli duygularını yansıtırlar. Yansıttıkları bu duyguyu alan çocuklar dünyayı biraz daha öğrenir ve tanırılar. Üstelik hikaye karakterlerini düşünürken empati kurma yetenekleri de gelişir.
Sıkça Sorulan Sorular
Bebeklerde duygusal gelişim ne zaman sonlanır?
Bebekler doğdukları andan itibaren her anlamda gelişime başlarlar. İçinde bulundukları duygusal yoluculuksa asla bitmez. Bebeklik bittiğinde çocukluk dönemi duygusal yolculuğu başlar. Çocuğunuza her dönemde duygusal olarak destek olmalısınız.
Bebeğin ilk duygusal tepkisi nedir?
Bebekler genellikle 2. aydan itibaren çevrelerini dikkatlice izlemeye başlarlar. İzledikleri karşısında çeşitli tepkiler verebilirler. Annelerini gördüklerinde genellikle tepkileri gülümsemek ve mutlu olmaktır.
Bebek ne zaman anneye düşkün olur?
Bebekler annelerine her zaman çok düşkündür. Doğduktan sonra ilk emzirmeden itibaren annenin kokusunu alırlar ve anneye düşkünlükleri başlar. Büyüdükçe kendilerini anneden ayırarak ayrı bir birey olduklarının farkına varırlar.