Anne adaylarının gebelik serüvenleriyle ilgili en büyük dilekleri, bebeklerini sağlıkla kucaklarına alabilmek üzerinedir. Kimi durumlarda anne adayının ve bebeğin sağlığı çeşitli komplikasyonlar sebebiyle risk altına girebilir. Çeşitli sebeplerden dolayı gebeliklerin erken doğumla sonuçlanabilmesi mümkündür. Gebeliklerin erken doğumla sonuçlanma olasılığı yaklaşık olarak %10’dur. Otuz sekizinci haftadan önce doğan bebekler, erken doğum ile dünyaya gelmiş kabul edilmektedir. Erken doğumla dünyaya gelen bebekler, prematüre bebek olarak adlandırılmaktadır. Prematüre bebekler, hassas sağlıkları sebebiyle özenli bakıma ihtiyaç duyar. Prematüre bebeğinizin bakımı için bilmeniz gereken tüm noktaları yazımızın devamında bulabilirsiniz!
İçindekiler
Prematüre Bebeklerin Sağlık Açısından Taşıdığı Riskler
Prematüre bebekler, genellikle anne karnında gelişimlerini tam anlamıyla tamamlayamadan doğar. Bu durum, prematüre bebeklerin çeşitli sağlık sorunlarıyla karşılaşmasına sebep olabilir. Prematüre bebeklerin en sık karşılaştığı problem solunum zorluklarıdır. Akciğerler, anne karnında gelişimini en son tamamlayan organlardan biridir ve erken doğum durumunda akciğerlerin işlevleri zayıf olabilir. Kalp rahatsızlıkları, dolaşım bozuklukları gibi rahatsızlıkların prematüre bebeklerde görülme olasılığı daha yüksektir. Prematüre bebeklerde böbrek ve bağırsak problemleri de görülebilir. Prematüre bebeklerde işitme sorunları ve miyop başta olmak üzere görme bozuklukları görülme olasılığı da yüksektir. Prematüre bebeklerin sağlıkları oldukça hassastır. Bağışıklık sistemleri yeterince gelişmediği için prematüre bebeklerin enfeksiyon hastalıklarıyla ve özellikle sarılık gibi problemlerle karşılaşma olasılığı oldukça yüksektir.
Prematüre Bebeklerin Temel Bakımı
Prematüre bebekler, anne karnında tamamlayamadıkları gelişim süreçlerinin desteklenmesi amacıyla doğumun ardından kuvöze alınırlar. Kuvöz ortamı, bebeklerin anne karnında bulundukları ortama benzer özelliklere sahiptir. Bu noktada gerçekleştirilen ilk bakım, bebeğinizin akciğer gelişiminin desteklenebilmesi ve solunum güçlüğünün hafifletilebilmesi için ventilatör adı verilen bir makineye bağlanmasıdır. Emme refleksi geliştirememiş bebekler kuvözde bir süre tüp yardımıyla beslenebilir. Prematüre bebeklerin kan değerleri de kontrol altında tutulması gereken noktalar arasında yer alır. Magnezyum ve kalsiyum mineralleri dışarıdan serum yoluyla bebeğinize takviye edilebilir. Bebeğinizin kan şekerinin ve vücut sıcaklığının dengesinin sağlanması da kuvöz ortamındaki yoğun bakım ile mümkündür.
Prematüre bebeğiniz tek başına solunum yapabiliyorsa, emme ve yutma refleksi geliştirdiyse ve dışarıdan destek olmadan vücut ısısını ideal derecede tutabiliyorsa kuvöz ortamından çıkarılabilir. Bir süre gözetim altında tutulduktan sonra sağlık durumunda herhangi bir problem görülmemesiyle birlikte prematüre bebeğiniz artık evine gitmek için hazır duruma gelmiştir.
Minik yavrunuzun hassas sağlığı, steril hastane ortamında ve özel kuvözlerde büyük ölçüde korunabilmiştir. Hastane çıkışından sonra prematüre bebeğin bakımıyla ilgili yerine getirilmesi gereken tüm adımlar ebeveynlerin sorumluluğundadır.
Prematüre Bebeklerin Beslenmesi
Prematüre bebeklerin beslenmesi özen gösterilmesi gereken temel noktalar arasında yer alır. Bebeğinizin sağlıklı şekilde ideal kiloya ulaşabilmesi ve kan değerlerinin normal değerlere ulaşabilmesi için anne sütü desteği oldukça önemlidir. Emzirmenin mümkün olmadığı durumlarda doktor önerisiyle prematüre bebekler için özel olarak geliştirilen takviye gıdaların kullanımı da tercih edilebilir.
Prematüre bebeklerde emme refleksi, normal gelişim gösteren bebeklere kıyasla daha zayıf olabilir. Prematüre bebeğinizin emme refleksini geliştirebilmesi için ona destek olmanız gerekir. Gün içinde sık sık emzirme gerçekleştirmek bebeğinizin emme refleksi kazanmasına ve hızla gelişmesine yardımcı olur. Prematüre bebekler kimi zaman emmede güçlük yaşayabilir. Bu gibi durumlarda bebeğin uyanık olduğuna emin olmanız önemlidir. Emzirme öncesinde bebeğinizin altını değiştirerek ya da soğuk uyaranlar yardımıyla bebeğinizi uyararak onun uyanık ve emmeye hazır olduğuna emin olabilirsiniz.
Prematüre bebeklerin emzik ya da biberon kullanması, zaruri durumlar dışında tavsiye edilmez. Bebeklerin düzenli ve yeterli şekilde beslenebilmesi için annelerin süt sağıp depolaması da önerilen yöntemler arasında yer alır. Bebeğinizin boy ve kilo takibini gerçekleştirerek doktorunuza bilgi vermeniz, bebeğinizin gelişimi noktasında kilit rol oynar. Anne sütünün yetersiz geldiğinin tespit edilmesi durumunda prematüre bebek takviye gıdalarına başvurulması önerilebilir.
Prematüre Bebeklerin Uyku Düzeni
Uyku, bebek gelişiminin kilit noktalarından biridir. Prematüre bebeklerin uyku düzeni normal gelişim gösteren bebeklere kıyasla daha hassastır. Prematüre bebekler gerçekleştirdikleri her hareket için yüksek miktarda enerji sarf ederler ve bu enerjinin geri kazanılması ancak uyuma yoluyla olur. Dolayısıyla prematüre bebeklerin normal gelişim gösteren bebeklere kıyasla daha çok uyuması gerekir.
Prematüre bebeklerin vücut sıcaklıklarını dengeleme yetisi normal gelişim gösteren bebeklere kıyasla gelişmemiş olduğundan dolayı bebeğinizi göğsünüzde uyutmanız ve uyku esnasında ona yeterli sıcaklığı sağlamanız önerilebilir. Prematüre bebeğinizi sert yatakta yastıksız yatırmanız ve uyku pozisyonuna özen göstermeniz önerilir.
Prematüre Bebeklerin Temizliği
Prematüre bebeklerin bağışıklık sistemleri oldukça düşük olduğu için sağlıkları açısından temizlik yöntemleri oldukça önemlidir. Bebeğinizin cildinin her daim temiz ve nemli olması gerekir. İlk haftalarda bebeğinizi temizlemek için kaynatılmış ve ılıtılmış suyu pamuk yardımıyla uygulayabilirsiniz. Bu dönemde prematüre bebeğinizi yıkarken şampuan ya da sabun kullanmanız önerilmez. Bebeğinizin vücudunu nemlendirmek için ise zeytinyağı gibi doğal yağlardan faydalanabilirsiniz.
Bebeğinizin alt değişimi de önemli noktalardan biridir. Prematüre bebeklerin altlarının enfeksiyon kapmamaları için sık sık değiştirilmesi gerekir. Genital bölge temizliği kaynatılmış ve ılıtılmış su ile gerçekleştirilmelidir. Göbek kordonu da sürekli olarak temizlenmeli ve nemlendirilmelidir.
Prematüre bebeklerde göz enfeksiyonları sık rastlanan durumlar arasındadır. Bebeğinizin gözlerinde kızarıklık ya da çapaklanma gibi durumlar gözleniyorsa kaynatılmış ve soğutulmuş su ve kaynatılarak temizlenmiş bir bez ya da tek kullanımlık gazlı bez yardımıyla gözler temizlenmelidir. Bu noktada gözleri anne sütüyle silmek de faydalı olabilir.
Prematüre Bebeklerin Bakımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Prematüre bebeklerin bakımında dikkat edilmesi gereken noktalar fazladır çünkü bebeğinizin sağlığı oldukça hassastır. Prematüre bebeklerin bakımında dikkat edilmesi gereken en temel nokta, bu bebeklerin gelişimlerinin sürekli olarak takip altında olmasıdır. Prematüre bebeklerin boy ve kilo takipleri düzenli olarak gerçekleştirilmeli ve prematüre bebekler konusunda uzman bir çocuk doktoruna bildirilmelidir.
Prematüre bebeklerin bulundukları ortam da oldukça önemlidir. Ortam sıcaklığının 21 ve 24 derece aralığında sabit tutulması gerekir. Bebeğin bulunduğu ortam düzenli olarak havalandırılmalı ve ideal nem dengesinde tutulmalıdır. Bu noktada hava nemlendiricilerden faydalanılabilir. Prematüre bebeklerin özellikle ilk aylarda kalabalıktan uzak tutulması gerekir.
Prematüre bebeğiniz, vücut sıcaklığını koruma konusunda yardıma ihtiyaç duyar. Bu sebeple bebeğinizin vücut sıcaklığını düzenli olarak kontrol etmeniz ve bebeğinizi uygun şekilde giydirmeniz gerekir. Prematüre bebeğinizin giyiminde yüzde yüz organik pamuktan üretilmiş ürünler tercih etmeniz önerilir. Renksiz, petrokimyasal kalıntı içermeyen, işleme ya da boncuk gibi özelliklere sahip olmayan kıyafetler, prematüre bebekler için idealdir. Aynı zamanda bebeğiniz için seçeceğiniz kıyafetlerin kolayca giydirilip çıkarılabilir özellikte olması da oldukça önemlidir.
Prematüre bebeklerin kullanacağı tüm ürünlerin dezenfekte edilmiş olması gerekir. Bu noktada en etkili yöntem, ürünleri kaynamış suyla yıkamak ve ütülemektir. Ayrıca prematüre bebeklerin hassas ciltlerinin korunabilmesi için özellikle ilk haftalarda herhangi bir kozmetik ürünle temas ettirilmemeleri önerilir. İlerleyen dönemde ise paraben, alkol, parfüm içermeyen; pH değeri bakımından yeni doğan cildine uygun ürünlerin tercih edilmesi önerilir.
Prematüre bebeğinizin rutini oldukça özenli hazırlanmalıdır. Bebeğinizin büyüme ve gelişme hormonlarının yeterli miktarda salgılanabilmesi ve gece ile gündüz uyku düzeninin sağlanabilmesi için bebeğinizi gece vakitlerinde karanlık, gündüz vakitlerinde ise loş ortamda uyutmanız önerilir.
Prematüre bebeklerin baş bölgesi oldukça hassastır. Bu sebeple ilerleyen dönemde baş bölgesinde şekil bozukluklarının yaşanmasını engellemek için bebeğinizi sürekli aynı konumda yatırmamaya özen göstermeniz önerildiği gibi aynı zamanda düz kafa yastıklarının kullanımı da tavsiye edilen yöntemler arasında yer alır.